| Sekcja Folkloru |
| Autor: Kazimierz Miler | |
|
VII Festiwal Kapel Folkloru Miejskiego w Pobiedziskach Rynek dnia 25. IX 2011 r. Z 28 zgłoszonych kapel Miejski Ośrodek Kultury zakwalifikował 11 zespołów. I miejsce – Kapela „Grupa Romana” z Częstochowy II miejsce – Kapela „Spod Dębu” z Mzurek -łódzkie III miejsce – Kapela „Piaskowianie” z Piasków k. Gostynia. Nagrodę burmistrza „Za najpiękniejszą piosenkę o Pobiedziskach” zdobyła Kapela „Grupa Romana”. Nagrodę TMMP „Za najpiękniejszą piosenkę o swojej miejscowości” zdobyła Kapela „Fakiry” z Piotrkowa Trybunalskiego. W skład jury weszli: Michał Grudziński -aktor Halina Benedyk -wokalistka Kazimierz Miler -etnomuzykolog
Dni Narodowe podczas 41 Edycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem’ 2009 Galeria 41 Edycji MFFZG w Zakopanem
Amatorski Konkurs Gwary Poznańskiej "Godejcie po naszymu"
Jubileuszowe Światowe Spotkania z Folklorem – INTEGRACJE 2010 Galeria Jubileuszowych Światowych Spotkań z Folklorem – INTEGRACJE 2010
Wspomnienie z 42-go Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem' 2010 Galeria 42 Edycji MFFZG w Zakopanem
Galeria VIII FESTIWALU KAPEL FOLKLORU MIEJSKIEGO POBIEDZISKA - 2013
27. Edycja Poznańskiego Konkursu Gwary "Godejcie po naszymu" 28. Edycja Poznańskiego Konkursu Gwary "Godejcie po naszymu"
Zarząd Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania ma przyjemność poinformować, iż ukonstytuowała się w jego ramach
Sekcja Folkloru
Inicjatorem powstania SRFM jest Pan mgr Kazimierz Miler. Oprócz Niego w skład Sekcji Wchodzą: Pan dr Lech Konopiński, Pan Krzysztof Przybyła oraz Pan Krzysztof Gmerek.
Kazimierz Miler „Muzyczny folklor miejski Wielkopolski na tle kraju.” Już w średniowieczu znana była instytucja Grajka Ulicznego oraz Wędrownych Śpiewaków, zwanych Trubadurami, Minstrelami czy wreszcie, w Skandynawii, Skaldami. Ich twórczość pełniła wówczas rolę zbliżoną do tej, jaką spełniają obecnie media. W swych pieśniach i balladach roznosili oni po najodleglejszych krainach wieści o najróżniejszych wydarzeniach. Po wielu wiekach przekształceń stało się to podwaliną formy tradycji muzycznego folkloru miejskiego. W wieku XIX zaowocowało to wykształceniem się istniejącego do dziś elementu kultury masowej w postaci kapel podwórkowych. Owe kapele z czasem nierzadko nabierały waloru wysokiej klasy zespołów estradowych, pełniąc w swej twórczości taką rolę, jaką niegdyś uprawiali miłośnicy tradycji. Jeśli chodzi o czasy współczesne i region nam najbliższy -Wielkopolskę, to stwierdzić trzeba, iż do niedawna tylko Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Cepelia” -Poznań oraz Zespół Pieśni i Tańca (ZPiT) „Wielkopolska” w swych skądinąd bogatych programach, dość szczątkowo prezentowały tradycje folkloru miejskiego z naszego województwa. Głównymi podmiotami kultywującymi ten folklor były: Nowotomyska Kapela „Zza Winkla”, Kapela Podwórkowa Związku Ślusarzy z Poznania, a także Kapela „Kombinatorzy” z Budzynia koło Wągrowca. Jednak po latach posuchy przyszedł czas renesansu i dla tej formy tradycji. Pomimo tego, iż podwórek jako takich już prawie nie ma, to jednak głównie za sprawą organizowanych przez rozmaite placówki kultury konkursów, przeglądów, zlotów i festiwali (często o zasięgu ogólnopolskim), które wyliczę w chronologii historycznej od najstarszego, a więc: Przemyśl, Skoczów, Łódź, Paczew i Łęczna k. Lublina, a ostatnio również impreza w Koronowie k. Bydgoszczy, Piotrkowie Trybunalskim i Łobzie w Zachodniopomorskim -kapele podpórkowe i orkiestry uliczne wyrastają jak przysłowiowe grzyby po deszczu. Mądrze skonstruowane regulaminy tych konkursów oraz profesjonalne komisje artystyczne, udzielające konsultacji, wysoko promują repertuar tradycyjny, typowy dla danego miasta czy regionu, ale też współczesną twórczość, nawiązującą do „korzeni” tego gatunku w danej miejscowości. Tradycyjny zestaw instrumentów, a nawet charakterystyczna maniera wykonawczo -wokalna i instrumentalna oraz sama gwara -najsilniej oddziaływujący element -nośnik tej tradycji, mają olbrzymi wpływ na melodykę, rytm i harmonię tak starego, jak i nowego repertuaru. Za organizacją każdego w zasadzie festiwalu tego gatunku stoi zazwyczaj jedna z najlepszych kapel w Polsce, która jest swego rodzaju motorem napędowym organizowania imprez głównych i towarzyszących. Członkowie tychże zespołów razem z pracownikami placówek kulturalno –oświatowych pełnią zwykle funkcje pilotów i gospodarzy. Do powstania tego ruchu przyczyniło się w latach dziewięćdziesiątych Ogólnopolskie Stowarzyszenie Ratowania Folkloru Miejskiego przy Festiwalu w Przemyślu, zainicjowane przez Pana Jana Nowakowskiego, Kierownika Kapeli Folkloru Miejskiego „Fidelis” w Przemyślu. W szeregach tegoż Stowarzyszenia działali aktywnie kierownicy oraz muzycy zespołów „Taaka Paka” z Parczewa, Bałuckiej Kapeli Podwórkowej z miasta Łodzi, orkiestry ulicznej „Wygibusy” z Biłgoraja, Kapeli „Wujka Jaśka” z Andrychowa, zespołu „Centusie” z Krakowa, „Karbon” z Łęcznej i wielu, wielu innych. Ogólnopolskie Stowarzyszenie, obok innych swych działań statutowych, zorganizowało także przy pomocy Muzeum Etnograficznego w Toruniu „Festiwal Festiwali”, lecz niestety po 10 latach owocnej działalności zmuszone było zawiesić swe istnienie (było to spowodowane brakiem dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego). W ten sposób notabene podcięto skrzydła nie tylko temu oddolnemu ruchowi społeczno -kulturalnemu. Jednak mimo tego spore grono miłośników, kultywatorów i pasjonatów tego folkloru znajduje wielkie rzesze odbiorców na rozmaitych imprezach organizowanych przy najróżniejszych okazjach. Największe zasługi w tym względzie dla Wielkopolski ma pięć edycji „Festiwalu Kapel Podwórkowych” organizowanych przez Miejsko -Gminny Ośrodek Kultury i Sztuki w Pobiedziskach. Wytworzyła się już nawet czołówka tych kapel, które brylują również na innych festiwalach. Palmy pierwszeństwa nie pozwala odebrać sobie wspomniana na wstępie „Kapela zza winkla”, która pochwalić się może 27 -letnim już stażem; dorównują jej powoli takie kapele, jak: „Eka -cztyry pyry” z Gostynia, „Plewiszczoki” z Poznania, „Piaskowanie” z Piasek k. Gostynia, „Junki z Buku”, Kapela „Znad Baryczy”, „Wiarusy” ze Śmigła, „Eka Wuja Jacha” z Murowanej Gośliny, a także rzecz jasna Kapeta ZPiT „Wiwaty”, która potrafi pięknie przedzierzgnąć się w rasową „Lwowską Kapelę Podwórkową” i klezmerską i która jest także pomysłodawcą i gospodarzem festiwalu w Pobiedziskach. Wszystkie wymienione powyżej kapele, mimo iż mają już charakter zespołów estradowych, potrafią jednak pielęgnować tradycję i tożsamość swoich regionów i miejscowości. W warstwie muzycznej bazują one na dorobku starszego od miejskiego -folkloru wiejskiego. Najzdolniejsi ich kierownicy i członkowie komponują i tworzą teksty bardzo udanych ballad, piosenek i kupletów, tak jak to robiły dawne kapele. Poszerzając stale swój repertuar, starają się również zachować tradycyjne instrumentarium z danej okolicy (tej, z której pochodzą lub do specyfiki, której nawiązują) a także charakterystyczny ubiór. Nie można przecież również zapominać o tym elemencie, który w niezwykle dużym stopniu determinuje charakter kapeli, a więc o używanej przez nią gwarze, mającej ogromny wpływ na stopień oryginalności jej programu. Z tym ostatnim elementem bywa najtrudniej, ponieważ jest ona obecnie w zaniku. Zjawisko to nie umknęło uwadze kierownictwa Osiedlowego Domu kultury „Jubilat” na Osiedlu Tysiąclecia w Poznaniu, organizatora dorocznych Konkursów Gwary Poznańskiej pod hasłem „Godejcie po naszymu”. W sukurs zapotrzebowaniu na szczęście przyszli znani poznańscy kompozytorzy: Andrzej Borowski, Henryk Kuczyński, Mariusz Matuszewski i Piotr Żurowski oraz literat Lech Konopiński. Jego dowcipne wiersze, pisane piękną poznańską gwarą, stają się tekstami piosenek i ballad wielu kapel z Wielkopolski. Zauważyło to jury festiwali w Pobiedziskach, nagradzając tę twórczość „Dyplomem Uznania i Gratulacji”. Cennym zjawiskiem w opracowywanych utworach jest aranżacja instrumentalno –wokalna (II i III głosowa), a programy mają charakter zwyczajów z dawnej tradycji. Folklor miejski jest żywą tkanką podatną na wszelkie nowinki, ma więc prawo się zmieniać i ewoluować, pod jednym wszakże warunkiem: tak, aby nie zatracił on swej tożsamości -regionalnej odrębności -własnego charakteru. Dbać zatem musimy o jego oryginalność, gdyż szlachetnie różnimy się od innych regionów w Polsce, a przez to wzbogacamy dorobek kulturalny tak naszej Ojczyzny, jak i całej Europy. Częstym niestety grzechem kapel nowo powstałych, jak również niektórych spośród zespołów z długim stażem, jest używanie instrumentów elektrycznych –unifikuje to cenną odrębność instrumentalną w mikroregionach, a pomimo zalet brzmieniowych ma niekorzystny wpływ na charakter i tożsamość samych kapel (powoduje bowiem, iż brzmią one podobnie, a to nie koresponduje z ich funkcją w terenie). Bawmy się więc przy programach kapel podwórkowych, tryskających humorem i dowcipem, takich które wywołują wzruszające wspomnienia, a muzyka których koi swą bezpretensjonalną melodyjnością i harmonią w dobie wszechobecnej muzyki z gatunku pop czy hip -hopu, o techno już nie wspominając. Taką zabawę, pomimo padającego deszczu, miała w dniu 21 września 2008 roku publiczność V Festiwalu Kapel Podwórkowych w Pobiedziskach. Organizatorzy, którymi byli: Ośrodek Kultury oraz Burmistrz Miasta i finansowo przedsięwzięcie wspierający Starosta Powiatu, przygotowali i w profesjonalny sposób przeprowadzili: 1. korowód po obwodzie Rynku z plebiscytem publiczności; 2. konkurs na sali widowiskowej Ośrodka Kultury; 3. Staropolską Biesiadę (to już tylko dla samych kapel). Laureatami Festiwalu zostali: 1. „Eka cztery pyry” z MDK w Gostyniu 2. Kapela ZPiT „Wiwaty” 3. „Kombinatorzy z Budzynia”. |